Nowe Warpno – najmniejsze miasto Pomorza

Malowniczo położone Nowe Warpno jest celem weekendowych wypadów wielu szczecinian.

Nowe Warpno jest położone na brzegu Zalewu Szczecińskiego i Jeziora Nowowarpieńskiego. Choć liczba ludności przekracza nieznacznie 1000 mieszkańców nie oznacza to, że nie warto tam zajechać. Wprost przeciwnie. W Nowym Warpnie znajdziemy kilka bardzo ciekawych zabytków. Bardzo pięknie prezentuje się XVII budynek ratusza.

Ratusz

Obecny budynek pochodzi z roku 1697 i jest najprawdopodobniej jedynym ratuszem w Polsce zbudowanym z muru pruskiego. Jest obiektem unikatowym i najcenniejszym zabytkiem Nowego Warpna.

Z wieży rozciąga się przepiękny widok na Jezioro Nowowarpieńskie, dzielnicę Podgrodzie, Altwarp i samo miasto. Niestety nie każdy może podziwiać widok z wieży, gdyż wieża i ratusz nie są dostępne dla turystów. Na wieży znajduje się zegar, którego mechanizm został wyprodukowany w Berlinie w Turmuhren-Fabrik Georg Richter w roku 1922.

Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.

Kolejnym punktem jest Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Pierwsza wzmianka dotycząca istnienia kościoła na terenie Nowego Warpna pochodzi z 1267 r. – wymieniany jest wśród posiadłości klasztoru w Uznam.

Dokładna data budowy obecnej bryły kościoła nie jest znana. Prawdopodobnie miało to miejsce około 1556 r. W czasie pożaru w 1692 r. zniszczeniu uległa wieża i dach kościoła. Został on odbudowany w 1693 r.

Przed II wojną światową świątynia protestancka. 15 sierpnia 1946 roku poświęcona na kościół rzymskokatolicki.

W kościele znajdziemny organy pochodzące z XVIII w. barokowy ołtarz z 1704 r. składający się z trzech kondygnacji „Ostatnia wieczerza”, „Ukrzyżowanie” i „Zmartwychwstanie”. Z tyłu ołtarza znajduje się malunek ukazujący fundatorów ołtarza. Na prezbiterium znajduje się też ambona z baldachimem z XVII wieku z obrazami czterech ewangelistów. Nad prezbiterium wznosi się anioł chrzcielnicy z XVIII w. Ponadto w kościele znajdują się jeszcze dwa ważne obrazy „Sąd Ostateczny” i „Pan Jezus nauczający na pustyni”. Oba obrazy pochodzą z XVIII wiek.

Budynek przy placu Zwycięstwa 2

W pobliżu ratusza znajdziemy budynek z muru pruskiego. Czas jego powstania szacuje się na XVIII i XIX wiek. Posesja na której wznosi się budynek należała od 1676 r. do rodziny Dittman. Budynek był wielokrotnie przebudowywany. Na jednym z zachowanych elementów budynku wyryta jest data 1842.

Historia

Nowe Warpno po raz pierwszy wzmiankowane jest w 1184 jako osada Warpene w dokumencie Barnima I. Przyjmuje się, że roku 1295 otrzymuje prawa miejskie. Do roku 1648 pozostaje w Księstwie Pomorskim rządzonym przez Gryfitów. Po podziale Pomorza znalazło się na ziemiach Pomorza Przedniego rzadonego przez Szwedów. W rękach Szwezkich zostaje do 1720 gdy przechodzi pod władzę Królestwa Prus.

Podczas wojny siedmioletniej zajęte przez wojska carskiej Rosji. W 1759 roku, 10 września, na Zalewie Szczecińskim w okolicach Nowego Warpna rozegrała się bitwa morska pomiędzy Szwedami a Prusakami. Była to pierwsza bitwa morska w historii pruskiej floty. Zakończyła się ona zwycięstwem Szwecji, której flotyllą dowodził kapitan Rutensparne.

W 1903 do Nowego Warpna dociera rozbudowana Kolej Randowska (Randower Kleinbahn). Kolej funkcjonuje do roku 1945. Funkcjonowanie połączenia kolejowego przyczyniło się do rozwoju miasta. Nowe Warpno stało się ośrodkiem rybackim i handlowym, przybyli też pierwsi wczasowicze. Znajdował się tutaj m.in. dom starców, szpital, poczta, szkoła, dom towarowy prowadzony przez rodzinę żydowską, łaźnia miejska i mleczarnia. W okresie międzywojennym miasto przeżywało rozkwit jako ośrodek turystyczny.

Po roku 1945 Nowe Warpno zostało przynane Polsce. Obecnie jest małym ośrodkiem turystycznym i lokalnym ośrodkiem kultury. W Nowym Warpnie znajduje się siedziba Urzędu Gminy i Miasta.

Źródło:
1) nowewarpno.pl
2) Wikipedia.pl
3) Pomorze, Praktyczny przewodnik turystyczny po ziemiach Księstwa Pomorskiego, Jarosław Kociuba, Szczecin 2012