Ryzyko zetknięcia się z zakażeniem wirusem HPV oceniane jest na kilka do kilkudziesięciu procent w ciągu życia człowieka, w zależności od regionu geograficznego. Zakażenia są przenoszone przez osoby obojga płci

Wirusy brodawczaka ludzkiego (ang.: human papillomavirus – HPV) należą do szerszej rodziny tzw. wirusów brodawczaka (dotychczas sklasyfikowano ponad 200) występujących także u innych gatunków. Z punktu widzenia zagrożenia chorobotwórczego dla człowieka największą rolę odgrywają tzw. anogenitalne genotypy HPV. Zaliczane są do najczęściej występujących u człowieka infekcji przenoszonych drogą kontaktów płciowych.

Szacuje się, że rocznie na świecie dochodzi do ok. 300 mln nowych zakażeń HPV u ludzi, które w ogromnej większości są bezobjawowe, nie wywołują żadnych zmian chorobowych i ulegają samowyleczeniu.

Ryzyko zetknięcia się z zakażeniem wirusem oceniane jest na kilka do kilkudziesięciu procent w ciągu życia człowieka, w zależności od regionu geograficznego. Zakażenia są przenoszone przez osoby obojga płci. Do zakażeń HPV dochodzi głównie drogą kontaktów seksualnych. Mimo to, zakażeń nie należy rozpatrywać w kategorii choroby wenerycznej.

Układ odpornościowy u większości zakażonych eliminuje wirusa w ciągu kilku lat, jednak u kilku, kilkunastu procent może dojść do rozwoju zmian chorobowych różnych narządów.

Zakażenia HPV mogą wywoływać zarówno choroby o łagodnym przebiegu, jak i nowotwory złośliwe.

Schorzenia łagodne

Do schorzeń łagodnych wywoływanych przez HPV (najczęściej genotypy 6 i 11) należą:

  • brodawki płciowe, czyli kłykciny kończyste
  • nawracająca brodawczakowość krtani.

Kłykciny kończyste występują dość często, szczególnie u osób z niedoborami odporności, stosujących leki immunosupresyjne i sterydowe. Nie stanowią zagrożenia onkologicznego, ale są dość uciążliwe dla chorujących, trudne w leczeniu i często nawracają.

Nawracająca brodawczakowatość krtani jest rzadką chorobą występującą głównie u młodych osób. Chociaż nie stanowi ona zagrożenia onkologicznego, to jest bardzo trudna w leczeniu. Bardzo często nawraca w krótkim czasie i w wyjątkowych przypadkach może stanowić zagrożenie dla życia z powodu obturacji (zatkania) dróg oddechowych.

Szczepienia dla dzieci w wieku 12-13 lat

Zaszczep dziecko przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV).

Szczepienia przeciw HPV chronią przed nowotworami

Najczęstszym nowotworem złośliwym wywoływanym przez HPV jest rak szyjki macicy. Uważa się, że jest to nowotwór związany z tym zakażeniem w blisko 100% przypadków. Jego rozwój trwa długo – nawet ponad 10 lat i jest poprzedzony powstawaniem tzw. stanów przedrakowych szyjki macicy.

Zmiany te mogą być skutecznie wykrywanie w badaniach przesiewowych opartych na cytologii lub coraz częściej w oparciu o nowej generacji, jeszcze bardziej skuteczne, badania molekularne, czyli tzw. testy HPV.

Aktualnie stosowane badania powinny wykrywać 14 genotypów wirusa odpowiedzialnych za rozwój stanów przedrakowych i raka szyjki macicy (oznaczonych jako: 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66, 68).

Nawet zaawansowane stany przedrakowe szyjki macicy mogą i powinny być skutecznie leczone, co zapobiega zachorowaniu na raka tego narządu.

Badania naukowe wskazują także, że HPV jest odpowiedzialny za rozwój:

  • ok. 64-100% stanów przedrakowych i nowotworów pochwy
  • 90% nowotworów odbytu
  • 30% nowotworów prącia
  • ok. 15-30% nowotworów sromu.

HPV wywołuje także część zachorowań na:

  • nowotwory głowy
  • nowotwory szyi (jamy ustnej, nosogardzieli, nasady języka, migdałka i gardła).

Ocenia się, że na świecie ok. 690 tys. (a w Polsce ponad 3 tys) zachorowań na nowotwory jest związanych z zakażeniami HPV.

Wśród tych chorób zdecydowanie największym problem dla pacjentek i zdrowia publicznego w Polsce jest rak szyjki macicy.

dr hab. n. med. Andrzej Nowakowski, profesor Narodowego Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie

Źródło: pacjent.gov.pl

Dawid Klich | 24.08.2023, 22:25 | Zdrowie