Powieść Andrzeja Szczypiorskiego z 1986 roku. Jest ona najbardziej znanym dziełem tego pisarza, przełożonym na wiele języków. Tematem powieści są wzajemne stosunki polsko-niemiecko-żydowskie podczas II wojny światowej. Autor stara się odkłamać wiele narosłych wokół tej tematyki mitów i stereotypów. Na fabułę powieści składa się kilka niezależnych epizodów o charakterze niemal samodzielnych gawęd. Autor, opowiadając o kilku szczęśliwych ocaleniach od niechybnej śmierci oraz o kilku zbrodniach, ukazuje skomplikowane relacje między ludźmi. Oprócz wspomnień wojennych powieść ma też odniesienia do okresów przedwojennego oraz powojennego, zwłaszcza lat 80. XX wieku. Kreśląc portrety bohaterów, którzy bywają bohaterscy, lękliwi albo okrutni, pisarz ukazuje fresk społeczny, jednocześnie unikając czarno-białego schematu. Są źli i dobrzy Polacy, Niemcy i Żydzi.
2020-02-02