Smog i jego szkodliwe składniki

Smog i jego szkodliwe składniki. Rok 2017 stoi jak na razie pod jednym hasłem w Polsce. czyli wiszący smog. Zjawisko to ostatnimi czasy nie omija również Szczecina i okolic. Dziś zajmiemy się jego szkodliwymi składnikami.
Czym jest smog

Smog jest to nienaturalne zjawisko atmosferyczne polegające na współwystępowaniu zanieczyszczenia powietrza wskutek działalności człowieka oraz niekorzystnych zjawisk naturalnych: znacznego zamglenia i bezwietrznej pogody.

Słowo „smog” powstało w języku angielskim ze zbitki dwóch słów: smoke (dym) i fog (mgła).

Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) 33 z 50 miast w Unii Europejskiej o największym stężeniu pyłu PM2.5 znajduje się w Polsce. Najbardziej zanieczyszczonymi miastami w Polsce są kolejno: Żywiec, Pszczyna, Rybnik, Wodzisław Śląski, Opoczno, Sucha Beskidzka, Godów, Kraków, Skawina i Nowy Sącz.

Pył PM2,5

PM2,5 – aerozole atmosferyczne (pył zawieszony) o średnicy nie większej niż 2,5 μm, który zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia jest najbardziej szkodliwy dla zdrowia człowieka spośród innych zanieczyszczeń atmosferycznych.

Jak wynika z raportów Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), długotrwałe narażenie na działanie pyłu zawieszonego PM2,5 skutkuje skróceniem średniej długości życia, a krótkotrwała ekspozycja na wysokie stężenia pyłu PM2,5 powoduje wzrost liczby zgonów z powodu chorób układu oddechowego i krążenia oraz wzrost ryzyka nagłych przypadków wymagających hospitalizacji (nasilenie astmy, ostra reakcja układu oddechowego, osłabienie czynności płuc, itp.), gdyż tak drobny pył dostaje się bezpośrednio przez płuca do krwi. Szacuje się, że życie przeciętnego mieszkańca Unii Europejskiej jest krótsze z tego powodu o ponad 8 miesięcy, a życie przeciętnego Polaka, w stosunku do mieszkańca UE, jest krótsze o kolejne 1-2 miesiące z uwagi na występujące w naszym kraju większe zanieczyszczenie pyłem aniżeli wynosi średnia dla krajów Unii

Dyrektywa 2008/50/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 maja 2008 r. w sprawie jakości powietrza i czystszego powietrza dla Europy określa wartości stężeń pyłów PM2,5 docelowe i dopuszczalne oraz wprowadza odrębny wskaźnik dla terenów miejskich (wskaźnik średniego narażenia), a także nakazuje poinformowanie społeczeństwa o możliwych zagrożeniach.

Pył PM10

Pył zawieszony to mieszanina drobnych cząstek o różnych rozmiarach i o różnym składzie chemicznym. Cząstki o średnicy mniejszej niż 10 mikrometrów (PM10) mogą wnikać do płuc, co powoduje poważne problemy zdrowotne, w szczególności u osób starszych oraz dzieci.

Skład chemiczny cząstki: na powierzchni pyłów przenoszone są toksyczne związki chemiczne niebezpieczne dla zdrowia ludzkiego, takie jak: metale ciężkie (arsen, nikiel, kadm, ołów) oraz WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, w tym benzo(a)piren).

Cząsteczki węglowodorów aromatycznych takich jak benzen, czy benzopiren są płaskie. Mają więc możliwość wślizgiwania się między nukleotydy DNA, co nadaje im właściwości rakotwórcze.

Ołów – udowodniono jego skrajnie niekorzystny wpływ na organizm ludzki. Może powodować nadciśnienie tętnicze, miażdżycę, kłopoty z płodnością, a także zaburzać czynność serca, uszkadzać układ odpornościowy i nerwowy. Tkanki, w których odkłada się ołów dzieli się na wolnowymienne (okres półtrwania od 2,3 do nawet 27! lat) i szybkowymienne (ok. 30 dni). Te pierwsze to kości, zęby, paznokcie. Te drugie to krew i tkanki miękkie. Warto zaznaczyć, że łożysko nie jest barierą dla ołowiu, dlatego matki narażone na ekspozycję ołowiem przekazują go dziecku.

Kadm – Narażenie środowiskowe na kadm może doprowadzić do wchłaniania jego dużych ilości i toksycznego oddziaływania na organizm. Niekorzystne działanie kadmu u ludzi i zwierząt może doprowadzić do uszkodzeń nerek, wątroby płuc, trzustki, jąder, płuc i innych narządów. Wątroba i nerki, które są najważniejszymi organami związanymi z eliminacją z organizmu tego metalu, są szczególnie wrażliwe na toksyczne działanie kadmu. (źródło – Kadm – pierwiastek całkowicie zbędny dla organizmu).

Nikiel – metal ten wykazuje działanie immunotoksyczne i rakotwórcze. Jednak na plan pierwszy wysuwa się ryzyko uczulenia na nikiel. Biorąc pod uwagę powszechność uczulenia, nikiel jest najważniejszym alergenem kontaktowym: 50 – 60 milionów Europejczyków jest uczulonych na nikiel. (źródło – Nikiel – alergen wyjątkowy. Od struktury atomu do regulacji prawnych).

Arsen – wywołuje zmiany skórne, nowotworowe, uszkadza przewód pokarmowy.

Źródło:
1) wikipedia.pl
2) Brudny Kraków (https://brudnykrakow.wordpress.com/2012/12/12/dlaczego-pyl-pm10-jest-niebezpieczny/)

Źródło fotografii: zrzut z ekranu aplikacji Kanarek